Табиғаттағы электрлік құбылыстар

Пәні: физика

Күні      

8 «А» сыныбы

Сабақтың тақырыбы

   Табиғаттағы

электрлік құбылыстар.

Мақсаты

 Электрлік құбылыстардың тұрмыста және

өнідірісте қолданылылуын  ескерілуі

жөнінде мағлұмат алады.

Назағайдың шығуы мен

қауіптілігі туралы біледі.

КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕ

Оқушыларда тақырыпқа байланысты негіз қалыптасады,

өзін-өзі және бірін-бірі бағалауы арқылы өз ісін ретке келтіреді, алынған

нәтижелеріне сыни көзқарасы, мүмкіндіктерінің деңгейі туралы нақты түсінік

пен сенім қалыптасады, сабақ процесіндегі оқушыларының өзара сөйлесуіне,

пікір алмасуына жасалған жағдайлар оларды еркін және ерікті түрде ойлауға

жетелейді

Сілтеме

 Физика 8 сынып,

дидактикалық материалдыр  8 сынып

Дүйсембаев  есептер жинағы Кронгарт,

Тезекеев

Негізгі идеясы

Оқушыларға  электрлік құбылыстың  теріс әсерін таныту

Ресурстар

плакат,   

таратпа материалдар, физикалық құрал –жабдықтар, электроскоп

Қолданылған модульдер

 1. оқыту мен оқудағы жаңа

тәсілдер, 2. АКТ, 3. білім берудегі басқару және көшбасшылық

4. жауап алу үдерісін бағалау;

5. сыни тұрғыдан ойлау 6. дарынды және талантты балаларды оқыту 7.

Көщбасшылық

Сабақтың өтілу уақыты

45 минут

Сабақтың жоспары

Ұйымдастыру: сәлемдесу,   түстер  

арқылы топқа бөлу, мақсат қою

Сабақ барысы: 

Блум таксаномиясы бойынша

Рефлексия

Үйге  тапсырма

 §  36

 Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырусыныпты топқа бөлу  

Білу: «Кім? Не?

Қашан? Қайда? Не істеді? 4 минут

Сәйкестендіру

1.     

Ауаның

ылғалдылығы                         В

2.      Термодинамиканың 1 заңы                 %

3.     

ПӘК                                                        

Ф 

4.     

Электр өрісінің

кернеулігі                  Дж\кг

5.     

Электр

сыйымдылығы                        Дж

6.     

Кулон заңы                                            Н

7.     

Кернеу                                                    Дж

8.     

Меншікті булану

жылуы                      %

9.     

Өрістің  жұмысы                                    Н\Кл

Түсіну:  Неге? Неліктен?

 Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс

№1.

Атомның құрылысын кім қай жылы ашты?

№2.

Конденсатордың қолданылуы

№3.

Электроскоп дегеніміз не және ол қалай жұмыс істейді?

№4.

Пластмасса сызғышты құрғақ параққа үйкелеңдер. Тәжірибе жасау арқылы  сызғыштың электрленгенін  дәлелдеңдер. Денелердің электрлену себебі

неде?

№5.

Конденстатор дегеніміз не?

Талдау:

Есептер шығару.

№1.  24нКл нүктелік

заряд өрісінен қандай қашықтықта өріс кернеулігі  15кН/Кл –ға тең нүктеде орналасқан?

№2. 1нКл және 16нКл зарядтар бір-бірінен  3мм қашықтықта орналасқан.олардың әсерлесу

күші?

№3.         Көтергіш

кран 200 Дж пайдалы жұмыс істеу үшін 

пайдаланған отын 400 Дж энергия бөліп шығарса, ПӘК-і

Физикалық терминдерді 3 тілде айту

Электроскоп-

Конденсатор-

Электр энергиясы-

Электр заряды

Диэлектрик –

Атом –

Молекула-

Электр өткізгіш-

Электр

сыйымдылығы-

Найзағай-

Электрон

Жұмыс-

Жаңа сабақ

Адамзат ерте кезден –ақ табиғат құбылыстарын

түсіндіруге тырысқан.

Найзағай — бұлттар не бұлт пен жер арасында

болатын ұзындығы бірнеше км, диаметрі ондаған см және ұзақтығы секундтың

ондаған үлесіндей болатын алып электрлік ұшқынды разряд.[1] Найзағай - кешенді атмосфералық құбылыс. Бұл құбылыс

кезінде қалың будақ-жаңбырлы бұлттарда және бұлттар мен жер арасында көп

еселі электр разрядтары пайда болады, күн күркірейді. Ұйтқыма жел, дауыл

соғып, кейде бұршақ аралас нөсер жаңбыр жауады. Найзағайды шептік және масса

ішіндегі деп ажыратады. Шептік найзағай атмосфера шебінде, ал масса ішіндегі найзағай ауаның жер бетінде

жылынуынан пайда болады

Найзағайдың түсу қаупінен қорғану үшін, оған қарсы жерасты орасты

орнатқаштарын орнату қажет. Табиғатқа шығу алдында ауа райы болжамын тыңдау қажет. Егер күн

бұзылады деп болжаса, басқа күні шыққаныңыз дұрыс болады.

Егер

сіз найзағай болатынын сезсеңіз, онда бірінші кезекте оның жерге түсу

жақындығын анықтаңыз және дауыл жақындап не болмаса қойғандығын қараңыз.

Жарық жылдамдығының тездігіне тездігіне байланысты (300000км/с) онда

найзағай жарқылын тез арада байқай аламыз. Мүмкіндігінше дыбыс кешігуі

арақашықтық пен оның тездігіне байланысты анықталады. Мысалы: егер жарқылдан

кейін найзағайға 5 с өтсе, онда найзағай фронтының арасы 340м/с*5с = 1700м.

Егер дыбыс кешігуі

жиіленсе, онда найзағай фронты сирейді ал егер дыбыс азайса, онда найзағай

фронты жақындап келе жатқандығы. Найзағай жарқылынан кейін қатты дауыл болса,

найзағай өте қауіпті. Егер сіз ауылдық жерде болсаңыз: терезені, есікті,

құбырларды жабыңыз. Пеш жақпаңыз, себебі пеш трубасынан шығатын жоғары

температуралы газда қарсыласа алмаушылық болады. Телефонмен сөйлеспеңіздер: кейде найзағай столбылардың арасында

тартылған сымдарға түседі.

Найзағай болып

жатқан сәтте электр желісіне, антеннаға, терезе жанындағы орнықтарғыштарға,

үйдің төбесінен су ағатын жерлерге жақындамаңыз, сонымен қатар теледидар, радио және т.б. электрлі қондырғыларды қоспаңыз

Найзағайдың түсу

қаупінен қорғану үшін, оған қарсы жерасты орасты орнатқаштарын орнату қажет. Табиғатқа шығу алдында ауа райы болжамын тыңдау қажет. Егер күн

бұзылады деп болжаса, басқа күні шыққаныңыз дұрыс болады.

Егер сіз найзағай

болатынын сезсеңіз, онда бірінші кезекте оның жерге түсу жақындығын анықтаңыз

және дауыл жақындап не болмаса қойғандығын қараңыз. Жарық жылдамдығының

тездігіне тездігіне байланысты (300000км/с) онда найзағай жарқылын тез

арада байқай аламыз. Мүмкіндігінше дыбыс кешігуі арақашықтық пен оның

тездігіне байланысты анықталады. Мысалы: егер жарқылдан кейін найзағайға 5 с

өтсе, онда найзағай фронтының арасы 340м/с*5с

= 1700м.

Егер дыбыс кешігуі

жиіленсе, онда найзағай фронты сирейді ал егер дыбыс азайса, онда найзағай

фронты жақындап келе жатқандығы. Найзағай жарқылынан кейін қатты дауыл болса,

найзағай өте қауіпті. Егер сіз ауылдық жерде болсаңыз: терезені, есікті,

құбырларды жабыңыз. Пеш жақпаңыз, себебі пеш трубасынан шығатын жоғары

температуралы газда қарсыласа алмаушылық болады. Телефонмен сөйлеспеңіздер: кейде найзағай столбылардың арасында

тартылған сымдарға түседі.

Найзағай болып

жатқан сәтте электр желісіне, антеннаға, терезе жанындағы орнықтарғыштарға,

үйдің төбесінен су ағатын жерлерге жақындамаңыз, сонымен қатар теледидар, радио және т.б. электрлі қондырғыларды қоспаңыз

Дарынды оқушылармен жұмыс.

«Электрлік құралдарға афиша»

жарнама жасау

Фень, үтік, электр харяды

Өзін –өзі бағалау, топты бағалау

Бағалау  парағы

Үйге тапсырма

Физикалық  тілек.

Күш – жігерің

сарқылмасын!

Күн- күндей жарқырап

жүр!

Қуат-бай қуатты

болайық!

Жер- Жер бетінде

бейбітшілік болсын!

Ай- Айың оңынан

туып, ісің  алға басын!

Жұлдыз- жұлдыздай жарқыра!

§36 -жаттығу.

 Оқушыларды бағалау.